Zdolność kredytowa i wkład własny
Kredyt hipoteczny to finansowanie, którego zabezpieczeniem jest hipoteka ustanowiona na nieruchomość. Cechuje się on długim okresem spłaty (nawet powyżej 30 lat) oraz stosunkowo niskim oprocentowaniem w porównaniu do innych kredytów czy pożyczek.
Kredyt hipoteczny można otrzymać tylko w banku, po spełnieniu kilku warunków. Najważniejsze dotyczą tzw. zdolności kredytowej oraz wkładu własnego.
- Zdolność kredytowa to maksymalna suma pieniędzy, jaką danemu klientowi jest w stanie pożyczyć bank. Jest ona wyliczana dla każdego klienta według algorytmów biorących pod uwagę przede wszystkim jego przychody oraz zobowiązania. Na zdolność mogą mieć też wpływ cechy kredytu, o jaki ubiega się kredytobiorca, a także takie czynniki jak wiek, sytuacja rodzinna czy miejsce zamieszkania.
- Każdy kredytobiorca musi mieć także tzw. wkład własny. Jest to kapitał wykładany przez kredytobiorcę w momencie ubiegania się o kredyt. Obecnie żaden bank nie udziela kredytów na 100% wartości kupowanej nieruchomości. Od kredytobiorców wymaga się przedłożenia „z góry” co najmniej 10% jej wartości.
Im wyższe są zdolność kredytowa i wkład własny kredytobiorcy, tym lepsze warunki kredytu może on wynegocjować z bankiem. Wyższy wkład własny to także możliwość płacenia niższych rat lub skrócenia okresu kredytowania. Warto również wiedzieć, że zasady dotyczące tych dwóch czynników są ustalane indywidualnie przez bank. Dlatego, jeśli nie masz wymaganej zdolności według jednego banku, warto spróbować w innym.
Wsparcie rządowe – czy warto skorzystać?
W 2023 roku Polacy chcący kupić swoje pierwsze mieszkanie mogą skorzystać ze wsparcia rządowego. W założeniu programy funkcjonujące pod wspólną nazwą Pierwsze Mieszkanie mają pomóc zarówno w zakresie zdolności kredytowej, jak i wkładu własnego. Poznaj szczegóły poniżej!
Bezpieczny Kredyt 2% na pierwsze mieszkanie
Bezpieczny Kredyt 2% to program cieszący się chyba największym zainteresowaniem. Pozwala on na korzystanie ze stałego oprocentowania w wysokości 2% + marża banku przez pierwsze 10 lat (120 rat). Po upływie tego okresu kredyt będzie natomiast oprocentowany zgodnie z aktualną ofertą banku.
Program jest skierowany do osób, które nie ukończyły 45. roku życia i chcą kupić swoją pierwszą nieruchomość. Gwarancja stałego, niskiego oprocentowania w pierwszym okresie spłaty pozwala znacząco obniżyć wysokość rat, a tym samym zwiększyć zdolność kredytobiorcy. Kredyt 2 procent można uzyskać na maksymalną kwotę 500 tys. zł (dla singli) lub 600 tys. zł (dla par mających co najmniej jedno wspólne dziecko lub małżeństw). Kredytobiorca musi mieć także wkład własny, którego wartość nie może przekroczyć 200 tys. zł.
Konto Mieszkaniowe
Konto Mieszkaniowe to natomiast propozycja dla osób, które chcą zaoszczędzić na własne mieszkanie. Stanowi ono zobowiązanie do systematycznego oszczędzania, zapewniając dodatkowe środki od państwa.
Każdemu oszczędzającemu (jeśli w ciągu roku dokona przynajmniej 11 wpłat w wysokości 500 zł na konto oszczędnościowe) zostanie naliczona Premia Mieszkaniowa. Będzie to równe rocznemu wskaźnikowi inflacji albo wskaźnikowi zmiany wartości ceny 1 m2 powierzchni użytkowej wybranego budynku mieszkalnego. Premia naliczana jest corocznie i wypłacana jednorazowo, a każdego roku wybierany jest wskaźnik, któy jest korzystniejszy dla oszczędzającego. Ponadto oszczędności są oprocentowane dodatkowo zgodnie z ofertą banku i zwolnione od podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki).
Premia Mieszkaniowa i zwolnienie z podatku przysługują wyłącznie w przypadku przeznaczenia odłożonych środków na cele mieszkaniowe, a w szczególności na:
- zakup lub budowę domu jednorodzinnego,
- sfinansowanie części kosztów inwestycji prowadzonej w ramach kooperatywy mieszkaniowej lub ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu,
- wkład mieszkaniowy w spółdzielni mieszkaniowej,
- partycypację w SIM albo TBS,
- nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części w celu budowy na niej domu jednorodzinnego.
Oszczędzać będzie można przez okres od 3 do 10 lat. Zebrane środki trzeba będzie natomiast wydać na powyższe cele w ciągu 5 lat od zakończenia oszczędzania (w przeciwnym razie Premia Mieszkaniowa przepada).
Mieszkanie bez wkładu własnego
Inną propozycją wsparcia dla Polaków chcących kupić swoje pierwsze mieszkanie jest tzw. mieszkanie bez wkładu własnego, czyli rodzinny kredyt mieszkaniowy. To rozwiązanie skierowane dla osób, które zamierzają:
- kupić mieszkanie z rynku pierwotnego,
- kupić mieszkanie na rynku wtórnym lub społecznym,
- wybudować własny dom.
Państwo za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) będzie gwarantować wkład własny do kwoty 100 tys. zł. Kredytobiorca będzie mógł również „dołożyć się” do wkładu własnego. Łączna wartość wkładu własnego dla rodzinnego kredytu mieszkaniowego nie będzie mogła jednak przekroczyć kwoty 200 tys. zł oraz 20% wartości kredytowanej nieruchomości (przy zmiennej stopie procentowej) lub 30% (przy stałej albo okresowo stałej stopie procentowej).
Jeśli w czasie spłacania kredytu dojdzie do powiększenia rodziny o drugie lub kolejne dziecko, BGK zapewni tzw. spłatę rodzinną, czyli dopłatę do kredytu – w wysokości 20 tys. zł na drugie i 60 tys. zł na trzecie i każde kolejne dziecko. BGK po otrzymaniu stosownego wniosku i danych przekaże wskazane kwoty bezpośrednio do banku kredytującego i będą one zaliczane na poczet spłaty pozostałego kapitału.
Kredyt na pierwsze mieszkanie – podsumowanie
Wzięcie kredytu hipotecznego na zakup pierwszego mieszkania to bardzo poważna decyzja. Zanim ją podejmiesz, postaraj się zadbać o swoją zdolność kredytową oraz wkład własny. Warto również zainteresować się warunkami i korzyściami z programu Pierwsze Mieszkanie – być może skorzystanie z tego rodzaju wsparcia okaże się w Twoim przypadku dobrym pomysłem. Przed złożeniem wniosku o kredyt warto także sprawdzić w BIK swoją historię kredytową – umożliwi Ci to Raport BIK.
Opracowano na zlecenie Biura Informacji Kredytowej SA.
